Oficir, komunista i narodni heroj

Karlo Rudolf Rojc rođen je u Banjaluci, bio je oficir kraljevske ratne mornarice Jugoslavije, te član partizanskog odreda na Starčevici.

Rođen je 16. juna 1915. godine u porodici slovenačkih doseljenika koji su u Bosnu došli nakon austrougarske okupacije.

Učestvovao je u španskom građanskom ratu, te je bio među prvima koji su proglašeni za narodne heroje u Drugom svjetskom ratu.

Jedna ulica u naselju Rosulje nekada je nosila ime po njemu. Kasnije je preimenovana u Ulicu Kralja Petra Drugog.

Bista ovog heroja nalazi u krugu fabrike “Jelšingrad”, dok sadašnje Kulturno-umjetničko drušvo “Čajavec” zaljubljenici folklora pamte i pod imenom “Karlo Rojc”.

I Osnovna škola “Đura Jakšić” u Šargovcu od 1965. do 1993. godine nosila je ime Karla Rojca.

Porodica Karla Rudolfa Rojca bila je siromašna radnička porodica.

Rano djetinjstvo proveo je na sjevernoj periferiji grada, a završio je osnovnu školu i dva razreda gimnazije, koju je napustio jer nije imao mogućnosti za nastavak školovanja.

Kasnije je s odličnim uspjehom završio marinsko-mašinsku školu, te se obučio za strojara na brodu i bio raspoređen pod “podmornicu smjelih”.

Predsjednik SUBNOR-a Banjaluka prisjeća se da je Karlo bio primljen u Komunističku partiju Jugoslavije, ali i da je osuđen na godinu dana zatvorske kazne.

Poslije izlaska iz zatvora istjeran je iz mornarice jer je navodno bio nedostojan da u njoj služi i protjeran je u rodno mjesto.

Rojc se isticao u organizovanju štrajkova, te obezbjeđivanju štrajkača od naleta policije i žandarmerije.

Bio je jedan od najaktivnijih banjalučkih komunista u vrijeme rasula kraljevske jugoslovenske vojske, prikupljao je i sklanjao municiju koju je kasnije slao prvom partizanskom odredu na Starčevici.

“Po izlasku iz zatvora, održana je partijska konferencija za Banjaluku, na kojoj je razmatrana politička situacija. Zaključeno je da Rojc ne može više da ostane u Banjaluci pa je koncem 1941. godine izašao na slobodnu teritoriju i stupio u partizanski odred takozvanog vrbaskog područja”, rekao je Rade Đajić, predsjednik Gradskog odbora SUBNOR-a Banjaluka.

On je dodao da je Karlo Rojc s još 23 partijska druga branio partizansku bolnicu u Čemernici, te da, kada su ga četničke snage osvojile, nije htio da padne u zarobljeništvo pa je posljednjim metkom izvršio samoubistvo.

Kuća narodnog heroja Karla Rojca je zaštićeni spomenik iz Narodnooslobodilačkog rata.

U toj kući održano je i oblasno partijsko savjetovanje, gdje su se okupili najistaknutiji partijski radnici sa teritorije Bosanske Krajine, a kojim je predsjedavao Đuro Pucar Stari.

Karlo Rojc poginuo je 1942. godine, a za narodnog heroja proglašen je 20. decembra 1951. godine.

Izvor: Nezavisne