Otac Dositej: Korijeni pravoslavlja na ovim prostorima su duboki

Piše: Aleksandar Štipula

U nekim knjigama koje su štampane u Veneciji, manastir Osovica se pominje 1570. godine, a u drugim izvorima pominje se 1612. godine kada se pominju rukopoloženja sveštenika u ovom manastiru. Takođe postoje i spisi u kojima se govori o vremenu lipljanskog starca Jevrosima i časnog osovičkog igumana Hristofora.

Podno planine Motajice smješten je manastir Osovica koga su, prije gotovo deset godina, otkrili arheolozi iz Gradiške, kada su naišli na njegove prve tragove. Prema nalazima arheologa manastir Osovica izgrađen je u oblasti župe Usora, sa početka 14 vijeka, koja je tada bila pod vlašću Vladimira Drugog, sina Stefana Dragutina.

Otac Dositej, domaćin manastira Osovica, kaže da se prilikom tačnog određivanja godine postanka mora uvažiti kopija manastirskog pečata, 1330. godine, mada nije isključeno da je manastir nastao i ranije.

“Prilikom istraživanja arheolozi su pronašli i nekakve stvari koje nisu crkvene, ali mogu da ukazuju da je ovdje manastir bio i prije vladavine kralja Dragutina”, kaže otac Dositej i napominje da je za postanak ovoga manastira značajno i poređenje sa manastirom Gračanicom, koji je osvećen 1321. godine, dakle samo devet godina kasnije.

Inače, prema predanjima, manastir je prvi put rušen početkom 16. da bi krajem 17. vijeka u potpunosti bio uništen i bilo je vrlo malo nade da će ikada biti obnovljen.

Sudbina manastira Osovica usko je povezana sa manastirom Stuplje, smještenog na današnjoj granici prnjavorske i čelinačke opštine, jer su zajedno postradali u ratu, koji je u to vrijeme vođen između Austrije i Turske. Nakon razaranja manastira, prostor južno od rijeke Save, mahom su naselili muslimani, koji su protjerani iz Slavonije i Mađarske.

“Prema predanjima turski kapetan je prodao kamen razrušenog manastira nekim Hrvatima u Slavonski Kobaš. Sa tim kamenom zidani su podrumi i kuće, a kada je na njih bacan malter preko noći je jednostavno nestajao sa toga kamena. A kada je prodat i poslednji kamen narod je mislio da je sve gotovo i da će biti zatrt svaki trag postojanja manastira. Na svu sreću to se nije dogodilo zahvaljujući prvenstveno vladici banjalučkom Jefremu i vjernicima. Oni su najzaslužniji što danas, na pomenutom manastirskom posjedu, niče prelijepa duhovna građevina, koju, iz dana u dan, posjećuje sve veći broj ljudi, ne samo sa prostora banjalučke i dobojske regije već i iz inostranstva. Među njima je veliki broj onih koji su došli po zdravlje moleći se pred mirotočivom ikonom svete Bogorodice Trojeručice, koja je mnogima već pomogla”, rekao je otac Dositej.

Pored ikone tu su i mnogi drugi svetitelji koje nam je donio otac Platon iz Rusije. Inače, on je porijeklom iz ovih krajeva, tačnije Ilove iz porodice Jović i danas se nalazi u Solunu na posdiplomskim studijima.

“Ono što sam vidio otkako sam, prije četiri godine, došao u ovaj manastir jeste da je bilo mnogo onih koji su uz pomoć molitvi ozdravili. Takođe bio nam je i jedan bračni par iz Srbije, čiji roditelji potiču sa područja Srpca, koji nisu imali djece. Molili su se pred čudotvornom ikonom i otišli. Tek kasnije sam doznao da su dobili blizance”, priča nam otac Dositej, napominjući da čuda koja se dešavaju kod ove svetinje nisu rijetkost i nisu od davnina.

“Oduvijek je ovo bilo veliko svetilište što ne potvrđuju samo stari zapisi u knjigama već i priče običnog naroda, koje su se prenosile sa koljena na koljeno. Ali i sve ono što se dešava danas na ovome svetom mjestu”, kaže otac Dositej i u prilog svojim tvrdnjama iznosi i događaj koji se desio na Blagovijest, kada je ikona ponovo mirotočila u šta su se uvjerili mnogi vjernici, koji su se u to vrijeme zadesili na molitvi.

Istovremeno se gradi crkva, konak, blagovaonica, dok je za potrebe Bogosluženja ranije izgrađena omanja kapela u kojoj se i nalazi čudotvorna ikona Bogorodice Trojeručice.

(Ovaj tekst je nastao kao rezultat rada učenika/ce koji je pohađao/la obuku iz online novinarstva u organizaciji portala Banjaluka.com u okviru projekta “Pišem kao što živim”.)