Dobit drastično raste, kamate ne padaju

Dok prihodi banaka u Bosni i Hercegovini iz kvartala u kvartal drastično rastu, kamate u tim istim bankama nikako ne padaju.

Tako je prema podacima entitetskih agencija za bankarstvo dobit bankarskog sektora u prošloj godini iznosila 847 miliona KM.

Prema podacima Agencije za bankarstvo Republike Srpske, ostvarena neto dobit na nivou bankarskog sektora tokom prošle godine iznosila je 247 miliona KM i za čak 31 odsto je veća u odnosu na uporedni period u 2023. godini.

Dobit banaka u Srpskoj je 2023. godine iznosila 189 miliona KM.

Znači, za godinu dana je ostvaren rast dobiti od 58 miliona KM.

S druge strane, dobit bankarskog sektora u Federaciji Bosne i Hercegovine je tokom prošle godine iznosila 599,8 miliona KM ili čak 43,2 odsto više nego u istom periodu 2023. godine.

Tokom 2023. godine dobit svih banaka u Federaciji Bosne i Hercegovine je iznosila 520 miliona KM.

Za godinu dana je dobit skočila za oko 80 miliona KM.

Takođe, Evropska centralna banka je tokom prošle godine čak četiri puta smanjila referentne kamatne stope.

Zbog čega banke ne smanjuju kamate nakon što im dobit drastično raste iz godine u godinu, pitali smo domaće stručnjake.

Marko Ðogo, profesor na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu, rekao je da BiH ima tržišnu ekonomiju u kojoj je motiv banaka, posebno onih koje su u stranom vlasništvu, profit.

“Da li bi one sa nekog etičkog stajališta trebale smanjiti kamate na kredite? Ta vrsta nečeg moralnog neće uspjeti. Jedino u smislu da se bankama stvori konkurencija je to što ih može natjerati da koriguju svoje ponašanje, odnosno smanje kamate na kredite u korist građana. To se sad dešava sa narodnim obveznicama u Republici Srpskoj i one mogu biti alternativa bankama. Time bi ih možda uspjeli “natjerati” da povećaju kamate na depozite te tako smanje tu neto kamatnu maržu, čime bi se smanjila dobit i to bi se prelilo jednim dijelom u džepove građana”, naglasio je Đogo.

Prema njegovim riječima, nigdje u svijetu nije bila praksa da država određuje nivo kamatnih stopa bankama, pa je tako i kod nas.

“Ipak, može se ograničiti iznošenje domaćih depozita kako bi se finansirale neke investicije u inostranstvu, kao što je najavljivano i to je u domenu agencija za bankarstvo”, naveo je Đogo.

Ekonomista Slaviša Raković ističe da je njegov stav da banke koriste kratkoročno periode između odluka ECB-a o kamatnim stopama i onih koje primjenjuju.

“Takođe bih rekao da je kamatna marža veća nego ikada, što je pravi razlog profitabilnosti. Tu je još jedan važan faktor koji se odnosi na adekvatno izdvojene rezerve za potencijalne gubitke. Što se tiče eventualne odluke o smanjenju kamate, mislim da na to više utiče kako banke gledaju na ukupan rizik, nego neka odluka vezana za međunarodna tržišta”, kazao je Raković.

Izvor: Nezavisne / Autor: Nemanja Vukojević / Foto: CBBIH