Prirodni priraštaj u Srpskoj negativan više od dvije decenije

Profesor na Katedri za društvenu geografiju, demografiju i turizam banjalučkog Prirodno-matematičkog fakulteta Draško Marinković smatra da bi sprovođenje pronatalitetnih mjera populacione politike u Srpskoj trebalo da bude imperativ jer je to strateški nacionalni interes

Marinković je rekao da je primarni cilj da se u narednim godinama u Republici zadrži broj rođene djece iznad 9.000 godišnje, što je nedovoljno, ali je od izuzetnog nacionalnog interesa.

On je naveo da bi osnovna karakteristika populacione politike trebala da se zasniva na stimulisanju nataliteta, ali istovremeno i ublažavanju emigracije mladog (radno sposobnog) i reproduktivnog stanovništva.

“U proteklom periodu su se izdvajala značajna sredstva i sprovodilo dosta mjera i aktivnosti, ali one i dalje nisu sistematizovane, pa kao takve nisu dovoljno ni prepoznate. Mjere populacione politike je potrebno dodatno afirmisati, stalno nadograđivati i inovirati. Zbog toga se aktivnosti u prilog povećanju rađanja trebaju još više intenzivirati, a u obzir se moraju uzeti i svi društveni i individualni aspekti, od kojih posebnu pažnju treba usmjeriti prema modelu reproduktivnog ponašanja, ali i konstantnoj emigraciji mladog reproduktivnog stanovništva”, pojasnio je Marinković.

On je istakao da treba izdvajati dodatna sredstva da bi se pojedinci odlučivali na zasnivanje porodice i samim tim rađalo više djece.

“Zbog toga svaku aktivnost nadležnih institucija na republičkom i lokalnom nivou u ovom smislu treba podržati”, rekao je Marinković.

Prema njegovim riječima, populaciona politika treba da bude depolitizovana, jer je strateški nacionalni interes.

“Ipak, da bi se rađalo više djece potrebna je šira društvena akcija i program planiranja porodice, a predložene pronatalitetne mjere treba da posjeduju kapacitet. Prije svega, treba unaprijediti podršku roditeljstvu, unapređivati kvalitet obrazovanja i omogućiti zapošljavanje neaktivnog stanovništva. Sve to mora da prati i razvijenija svijest o faktorima populacionog razvoja i malo pozitivnija populaciona klima”, rekao je Marinković.

On je dodao da u svim varijantama projekcija budućeg demografskog razvoja Srpsku očekuje nastavak nepovoljnih tendencija.

“Nedovoljno rađanje, povećanje ukupnog starenja stanovništva i konstantna emigracija mladog i fertilnog stanovništva prijete da budu ograničavajući faktor demografskog, ali i ukupnog razvoja Srpske. Očigledno je da će se povećavati broj stanovništva u gradovima i regionalnim centrima, dok će na selima biti sve manje stanovnika”, naveo je Marinković.

On je napomenuo da je, prema zvaničnim podacima, 2001. godine u Srpskoj ukupno rođeno 13.699 djece, a iste godine je umrlo 13.434 lica, pa je te godine posljednji put prirodni priraštaj bio pozitivan 265. Dvadeset dvije godine kasnije, 2023. u Srpskoj je ukupno rođeno 9.309 djece, umrlo je 13.508 lica, pa prirodni priraštaj ima negativnu vrijednost minus 4.199.

“Ako se sa aspekta trenutnog demografskog razvoja može reći bilo šta pozitivno, to je da se u Republici u posljednjih dvanaest godina /2011-2023/ rađao prilično konstantan broj djece, u prosjeku oko 9.300 godišnje. Ovo potvrđuju i posljednji zvanični podaci Republičkog zavoda za statistiku po kojima je 2023. godine ukupno rođeno 9.309 djece, odnosno za 191 više nego 2022. godine, kada je do sada bilo najmanje rođenih 9.118”, naglasio je Marinković.

Stanovništvo Srpske, rekao je on, karakteriše visoka prosječna starost prilikom sklapanja braka (za ženu sa 29, a za muškarca 32 godine), te sve kasnije rađanje djece i smanjenje broja sklopljenih brakova.

Izvor: Agencije