Zbog vraćanja kazaljki više infarkta, manje saobraćajki, više para…

Ideja o dvije promjene računanja vremena pojavila se krajem 19. vijeka, a prvi put je primijenjena u Njemačkoj 1916.

Ideja da se vrijeme mijenja dva puta godišnje prvi je smislio Džordž Vernon Hadson (1867-1946), entomolog sa Novog Zelanda, koji je 1895. u radu pred Kraljevskim društvom u Velingtonu predložio ljetnje pomjeranje vremena za dva sata. Međutim, ideja bi vjerovatno ostala zaboravljena da se istog prijedloga, nezavisno od Hadsona, deset godina kasnije nije dosjetio britanski preduzimač i graditelj Vilijam Vilet (1856-1915).

Tokom jednog ranojutarnjeg jahanja po okolini Londona, Vilet je u ljeto 1905. godine primijetio kako je sunce odavno izašlo, a veliki broj ljudi još spava. Znajući da se vrijeme sunčevog izlaska mijenja tokom godine i da u ljetnjim mjesecima, obdanica počinje ranije, Vilet je pokrenuo veliku kampanju za uvođenje takozvanog „britanskog ljetnjeg vremena“. Međutim, nastradavši u epidemiji gripa, Vilet nije dočekao da ukazano vrijeme bude ozakonjeno. No, njegov prijedlog je prihvatila Njemačka i 1916. prva zakonski uvela ljetnje računanje vremena, podstaknuta ratnom potrebom za uštedama uglja. Britanci su ih slijedili 1921., a potom i gotovo sve evropske nacije i SAD.

Promjena vremena može biti i opasna po život. Prema izvještaju Ruske akademije medicinskih nauka, prelazak sa zimskog na ljetnje računanje vremena povećava broj srčanih udara za 1,5 puta, učestalost samoubistava za 66 odsto, a broj poziva hitnoj pomoći je znatno uvećan. Kao i u cijelom svijetu, zbog promjene vremena ruski energetski sektor godišnje štedi oko tri kilovat-sati električne energije po stanovniku, ali zbog stresa to zapravo uvećava ekonomske gubitke.

Ušteda milijardu dolara godišnje

Sa druge strane, neke analize u SAD pokazuju da se pomeranjem časovnika štedi između 500 miliona i milijardu dolara godišnje.

Uz više dnevnog svjetla, istraživanja su pokazala da trgovački lanci i ugostitelji ostvaruju bolji promet, dok istovremeno raste broj sportskih aktivnosti i turističke organizacije bilježe dodatan prihod. Zanimljivo je i da se broj saobraćajnih nesreća smanjuje za oko jedan odsto.

Uz to, manje energije se troši na osvjetljenje i grijanje, čime se tokom dužeg perioda, a prema istraživanju američkog ministarstva energije, postižu energetske uštede između 0,5 i 1 odsto. U bivšoj Jugoslaviji, ljetnje računanje vremena uvedeno je 27. marta 1983. godine.

Nakon što su posljednjeg vikenda u martu časovnici u većini zemalja pomjereni za sat vremena unaprijed i prešlo se na takozvano ukazno, odnosno ljetnje računanje vremena, obdanica se prividno produžava.

U većem dijelu razvijenog svijeta ovaj dogovor se smatra zgodnim načinom da se u ljetnjim mjesecima, kad sunce prirodno izlazi kasnije, dnevna svjetlost duže zadrži.

Zimsko vrijeme je astronomsko

– Cijela ideja o uvođenju ukaznog vremena zasnovana je na astronomskoj okolnosti da u januaru sunce izlazi oko osam sati, a zalazi oko 16, dok u julu, kad je dan znatno duži, izlazi prije pet, a zalazi posle 21 sat. Budući da ljudi svoje dnevne aktivnosti započinju u isto vrijeme tokom cijele godine, obično oko sedam sati, sredinom ljeta se tako „gubi“ skoro dva sata dnevnog svjetla.

Zimsko računanje vremena, zapravo je, pravo – astronomsko, računanje vremana. Po njemu, sunce je u zenitu na najvišoj tački na nebu u 12 sati. Ljetnje je odluka država, sa konkretnim ciljem. Međutim, sve više se čuje mišljenje da te promjene dva puta godišnje loše utiču na ljude, izazivaju stres, umor, depresiju. Ipak, ne postoji nijedna studija u zapadnom svijetu koja to i dokazuje.

Izvor: Agencije